Waar komt het Ootmarsumse vlöggelen vandaan? Eindelijk is het geheim ontrafeld, of….

OOTMARSUM – Het is zonder twijfel de meest raadselachtige traditie die Twente kent, het vlöggeln elk jaar met Pasen in Ootmarsum. Rob Meijer deed onderzoek naar de herkomst van het paasgebruik en denkt die gevonden te hebben. 

Het is dit jaar voor de tweede keer op rij dat alle traditionele paasgebruiken in de regio niet doorgaan. Uniek, volgens Henk Eertman, voorzitter van de Stichting tot bevordering en instandhouding van de Paasgebruiken in Ootmarsum. „Het is bij ons weten nooit eerder voorgekomen dat we twee achtereenvolgende jaren geen paasgebruiken konden houden. Heel jammer voor de inwoners van Ootmarsum en de vele bezoekers.”

Herkomst

Voor Rob Meijer waren de door corona gedwongen afgelastingen het moment om onderzoek te doen naar de herkomst van de meest aansprekende paastraditie, het vlöggeln. „Daar is in de loop van de jaren al veel onderzoek naar gedaan, ik heb dit keer al die onderzoeken naast elkaar gelegd en ben intensief gaan zoeken op internet en heb verschillende deskundigen geraadpleegd onder wie historici als Paul Abels en Herman Pleij. Ik denk dat ik een heel eind ben gekomen met het zoeken, maar een alles uitsluitend antwoord heb ook ik niet, wel een waarschijnlijk antwoord.”

Afgeblazen

Want, zo luidt de conclusie van Meijer,  het vlöggeln is hoogstwaarschijnlijk ontstaan vanuit een volksfeest dat voortkomt uit de traditionele ‘Vastenoavondgaank’ voor de bevolking van Ootmarsum waarvoor de bewoner van Huis Ootmarsum ze jaarlijks uitnodigde. „Dat feest werd afgeblazen tot woede van de inwoners die het huis daarop zelfs bestormden. Als een soort compensatie droeg de heer van Huis Ootmarsum in 1635 een stuk grond over aan de gemeente onder de voorwaarde dat dit bestemd werd als locatie om festiviteiten rond Pasen te laten plaatsvinden.” Op die plek werden vervolgens de feesten gehouden. Na afloop van het feest op de huidige paasweide liepen de vooral jongeren in lange rijen naar de stad waar ze gastvrij werden ontvangen.

Een alles uitslui­tend antwoord heb ik ook niet, wel een waarschijn­lijk antwoord.

Rob Meijer, onderzoeker

Volgens Meijer is dit de meest logische verklaring van het vlöggeln dat dus al meer dan 400 jaar oud moet zijn. Meijer: „Het valt ook allemaal wel in elkaar. Het waren de jongeren die de festiviteiten organiseren, de Poaskeerls dus. Dat ze naar de stad liepen voor een drankje was na afloop van de sportieve spelen. Ook dat is dus herleidbaar naar het huidige vlöggeln.” 

En, zo concludeert Meijer ook, het vlöggeln heeft dus geen kerkelijke achtergrond. „Dat er christelijke liederen worden gezongen tijdens de rondgang door de stad is waarschijnlijk een soort protest van de jongelui in katholiek Ootmarsum waar in die tijd het katholieke geloof verboden was.”

Hout halen

Ondertussen luisteren Eertman en secretaris Jan Veldboer geïnteresseerd mee. Beide mannen van de Stichting tot bevordering en instandhouding van de Paasgebruiken zijn zeer nauw betrokken bij het vlöggeln. „Het mooie is dat die traditie na eeuwen nog steeds springlevend is”, zegt Eertman. „En eigenlijk geldt dat voor alle paastradities in de stad. Neem het hout halen voor het paasvuur. Tegenwoordig gaan daar honderden mensen mee, dat wil je niet missen lijkt het wel.”

Gesprekje

En ook voor het vlöggeln staan de jonge mannen nog steeds in de rij, beaamt Veldboer. „Ik ben voorzanger bij het vlöggeln en ik kan je verzekeren dat ze allemaal graag meedoen. Van te voren heb ik altijd een gesprekje met de nieuwe Poaskeerls en als je ziet hoe betrokken die altijd zijn, dan zit het wel goed met de traditie, ook na twee jaar zonder vlöggeln.”

Kratje bier

Ook ‘onderzoeker’ Rob Meijer is die mening toegedaan. „Waar we wel een beetje voor moeten oppassen is dat de tradities geen toeristische attractie worden. Neem het halen van het hout voor het paasvuur. Daarbij gaan inderdaad honderden mensen mee, maar het grootste deel doet dat voor het plezier. Ze nemen een kratje bier mee en nuttigen dat zonder dat ze een stuk hout in handen hebben gehad.”

Het mooie is dat die traditie na eeuwen nog steeds springle­vend is

Henk Eertman, Stichting Paasgebruiken Ootmarsum

Bron: Tubantia